Γιατί το Isis καταστρέφει αρχαιότητες

Μια Γαλλο-Λιβανέζα αρχαιολόγος εξηγεί στον Robert Fisk τη μοναδική απάντησή της σε ένα μοναδικό έγκλημα.

Γιατί το Isis κάνει κομμάτια τα μεγαλύτερα έργα τέχνης της αρχαίας ιστορίας στη Συρία και το Ιράκ; Η αρχαιολόγος Joanne Farchakh έχει μια μοναδική απάντηση σε ένα μοναδικό έγκλημα. Κατ 'αρχάς, το Isis...

 πωλεί τα αγάλματα και τις τοιχογραφίες που ζητούν διεθνείς έμποροι. Παίρνει τα χρήματα, παραδίδει τις αρχαιότητες - και ανατινάζει τους ναούς και τα κτίρια για να αποκρύψει τις αποδείξεις για τις λεηλασίες.

«Οι αρχαιότητες από την Παλμύρα είναι ήδη προς πώληση στο Λονδίνο» υποστηρίζει η Γαλλο-Λιβανέζα αρχαιολόγος. «Υπάρχουν αντικείμενα από τη Συρία και το Ιράκ που έχει κλέψει το Isisκαι βρίσκονται ήδη στην Ευρώπη. Δεν είναι πλέον στην Τουρκία, όπου έφτασαν την πρώτη φορά –έχουν φύγει εδώ και πολύ καιρό. Αυτή η καταστροφή κρύβει το εισόδημα του Isis που πουλά αυτά τα πράγματα πριν από την καταστροφή των ναών όπου βρίσκονταν. Υπάρχει κάτι ανεκτίμητο στο να πουλάνε και, στη συνέχεια, να καταστρέφουν την περιοχή και η καταστροφή έχει ως στόχο να κρύψει το επίπεδο της κλοπής. Καταστρέφουν τα αποδεικτικά στοιχεία. Έτσι, κανείς δεν ξέρει τι έχουν πάρει και τι είχε καταστραφεί».

Η Farchakh έχει εργαστεί επί χρόνια στις αρχαίες πόλεις της Μέσης Ανατολής, εξετάζοντας τους λεηλατημένους αρχαιολογικούς χώρους στη Σαμάρα στο Ιράκ – απ’ όπου ο «πολιτισμός» υποτίθεται ότι άρχισε - μετά την εισβολή των ΗΠΑ το 2003. Έχει καταγράψει τη μεγάλη καταστροφή των υπαίθριων αγορών και των τζαμιών στο Χλάπι και τη Χομς της Συρίας από το 2011. Πράγματι, η μελέτη των χαμένων αρχαιοτήτων στον κόσμο μερικές φορές ισοδυναμεί με εμμονή για αυτή τη γυναίκα, που περιγράφει τη δουλειά της ως «μελέτη της καταστροφής των αρχαιοτήτων στον πόλεμο». Κατά τα τελευταία 14 χρόνια, έχει δει πολλές αρχαιολογικές βεβηλώσεις που τροφοδοτούν το πάθος της για μία τόσο θλιβερή καριέρα. Σε πολιτικό επίπεδο, ηFarchakh προσδιορίζει κάτι ιδιαίτερα έξυπνο στην πολιτική του Isis.

«Έχει μάθει από τα λάθη της», λέει. «Όταν ξεκίνησε τις αρχαιολογικές καταστροφές στο Ιράκ και τη Συρία, ξεκίνησε με σφυριά, μεγάλες μηχανές, καταστρέφοντας τα πάντα γρήγορα ενώ κινηματογραφούσε. Όλοι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούσε γι’ αυτό ήταν ντυμένοι σαν να ήταν στην εποχή του Προφήτη. Ανατίναξε την Νιμρούντ σε μία ημέρα. Αλλά αυτό έδωσε μόνο 20 δευτερόλεπτα βίντεο. Δεν ξέρω πόσο αυτό το μικρό κομμάτι ταινίας θα μπορούσε να τραβήξει την προσοχή των ανθρώπων. Αλλά τώρα δεν ισχυρίζονται καν πλέον ότι καταστρέφουν έναν χώρο. Οι ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο ΟΗΕ το λέει αυτό. Κατ 'αρχάς, οι άνθρωποι αναφέρουν ότι ακούν ‘εκρήξεις’. Ο πλανήτης έχει στη συνέχεια το υλικό που κυκλοφορούν σύμφωνα με το δικό τους πρόγραμμα».

Για το λόγο αυτό, υποστηρίζει η Farchakh, το Isis δεν κατέστρεψε όλη την Παλμύρα σε ένα βίντεο. «Ξεκίνησε με τις εκτελέσεις (Σύρων στρατιωτών) στο ρωμαϊκό θέατρο. Στη συνέχεια, παρουσίασε τις εκρηκτικές ύλες να έχουν συνδεθεί με τις ρωμαϊκές κολόνες. Μετά αποκεφάλισε τον συνταξιούχο διευθυντή αρχαιοτήτων, αλ-Ασάαντ. Και μετά ανατίναξε τον ναό του Βάαλ. «Και τότε όλοι αναφώνησαν: ‘Ω, όχι - ποιο θα είναι το επόμενο βήμα; Θα είναι ο ναός Μπελ!’. Κι έτσι έγινε. Ανατίναξε τον ναό Μπελ. Ποιο είναι λοιπόν το επόμενο βήμα και πάλι; Θα υπάρξει μεγαλύτερη καταστροφή στην Παλμύρα. Θα το προγραμματίσουν διαφορετικά. Στη συνέχεια θα προχωρήσουν στο μεγάλο ρωμαϊκό θέατρο, μετά στην αγορά Αγορά (την περίφημη αυλή που περιβάλλεται από πυλώνες) – έχουν μια ολόκληρη πόλη να καταστρέψουν. Και αποφάσισαν να το κάνουν με την ησυχία τους».

Όσο περισσότερο διαρκεί η καταστροφή, πιστεύει η Farchakh, τόσο υψηλότερα ανεβαίνουν οι τιμές στις διεθνείς αγορές αρχαιοτήτων. Το Isis είναι στην επιχείρηση αρχαιοτήτων και διαχειρίζεται τον κόσμο στα δράματα της καταστροφής. «Δεν υπάρχουν ιστορίες σχετικά με τα μέσα ενημέρωσης, χωρίς ένα ‘γεγονός’. Πρώτον, το Daesh έδωσε στα μέσα ενημέρωσης αίμα. Στη συνέχεια, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αποφάσισαν να μην παρουσιάσουν περισσότερο αίμα. Γι 'αυτό τους έδωσαν τις αρχαιότητες. Όταν δεν περνάει αυτό, θα τους δώσουν γυναίκες και μετά παιδιά».

Το Isis, όπως φαίνεται, χρησιμοποιεί την αρχαιολογία και την ιστορία. Σε κάθε πολιτική κρίση, μια ομάδα ή ένας δικτάτορας μπορεί να εδραιώσει την εξουσία του σε ιστορικά στοιχεία. Ο Σάχης χρησιμοποίησε τα ερείπια της Περσέπολης για να παραποιήσει την ιστορία της οικογένειάς του. Ο Σαντάμ Χουσεΐν έβαλε τα θεμέλιά του στα τούβλα της Βαβυλώνας. «Το Isis αποφάσισε να αλλάξει αυτή την ιδέα», λέει η Farchakh. «Αντί να εδραιώσει την εξουσία του στα αρχαιολογικά αντικείμενα, την εδραιώνει στην καταστροφή αρχαιοτήτων, αντιστρέφοντας την συνήθη μέθοδο. Δεν θα υπάρξει ένα ‘πριν’ στην ιστορία. Έτσι, δεν θα υπάρξει ‘μετά’. Λένε: ‘Υπάρχουμε μόνο εμείς’. Οι άνθρωποι της Παλμύρας μπορούν να συγκρίνουν το ‘πριν’ και το ‘μετά’ τώρα, αλλά σε 10 χρόνια δεν θα είναι σε θέση να το κάνουν. Γιατί τότε κανείς δεν θα έχει μείνει για να θυμάται. Δεν θα υπάρχει καμία μνήμη’.

Όσο για τους ρωμαϊκούς θεούς, ο Βάαλ δεν λατρευόταν στο ναό του για 2000 χρόνια. Αλλά είχε αξία. Η Farchakh λέει: «Κάθε αρχαιότητα της Παλμύρας που ξεπουλά το Isis είναι ανεκτίμητη. Λαμβάνει δισεκατομμύρια δολάρια. Η αγορά είναι εκεί: θα πάρει ό,τι προσφέρεται και θα πληρώσει όσα να ‘ναι για αυτό. Το Daesh κερδίζει σε κάθε βήμα που κάνει, σε κάθε καταστροφή»